Thông Minh Cảm Xúc Là Gì?
Có lẽ tất cả chúng ta đều biết có những người, trong công việc hay trong cuộc sống cá nhân, thực sự biết lắng nghe. Bất kể chúng ta đang ở trong tình huống nào, họ luôn biết phải nói gì – và nói như thế nào – để chúng ta không bị xúc phạm hay khó chịu. Họ quan tâm và ân cần, và ngay cả khi không tìm ra tiếng nói chung, chúng ta vẫn cảm thấy hy vọng và lạc quan. Chúng ta cũng biết đến những người là bậc thầy trong việc quản lý cảm xúc của họ. Họ không tức giận trong những tình huống căng thẳng mà bình tĩnh tìm ra giải pháp. Họ là những người ra quyết định xuất sắc và biết khi nào nên tin vào trực giác của mình. Họ tiếp thu những lời phê bình nghiêm túc và biết cách chọn lọc để cải thiện hiệu suất.
Những người này có trí tuệ cảm xúc (EQ) ở mức độ cao. Họ biết rất rõ về bản thân và cảm nhận được nhu cầu tình cảm của người khác.
Thông Minh (Trí Tuệ) Cảm Xúc Là Gì?
Tất cả chúng ta đều có những tính cách khác nhau, mong muốn và nhu cầu khác nhau, cũng như những cách thể hiện cảm xúc khác nhau. Vượt qua tất cả những điều này cần sự khéo léo và thông minh – đặc biệt nếu chúng ta muốn thành công trong cuộc sống. Đây là lúc thông minh cảm xúc thể hiện sự quan trọng.
Trí tuệ cảm xúc là khả năng nhận ra cảm xúc của chính mình, hiểu những gì người khác đang nói với bạn và nhận ra cảm xúc của bạn ảnh hưởng đến những người xung quanh như thế nào. Nó cũng liên quan đến nhận thức về người khác: khi bạn hiểu cảm giác của họ, điều này cho phép bạn quản lý các mối quan hệ hiệu quả hơn.
Đặc Trưng Của Người Có Trí Tuệ Cảm Xúc
- Tự nhận thức (Self-Awareness): Những người có trí tuệ cảm xúc cao thường có khả năng tự nhận thức. Họ hiểu cảm xúc của mình và không để cảm xúc chi phối mình. Họ tự tin vì họ tin vào trực giác của mình và không để cảm xúc vượt khỏi tầm kiểm soát. Họ sẵn sàng nhìn nhận bản thân một cách trung thực, biết điểm mạnh và điểm yếu của mình, và làm việc trên những lĩnh vực này để thực hiện tốt hơn.
- Tự điều chỉnh (Self-Regulation): Đây là khả năng kiểm soát cảm xúc và sự bốc đồng. Những người biết tự điều chỉnh thường không cho phép mình trở nên quá tức giận hoặc đố kỵ, và không đưa ra những quyết định bốc đồng, bất cẩn. Họ suy nghĩ trước khi hành động. Đặc điểm của khả năng tự điều chỉnh là sự chu đáo, thoải mái với sự thay đổi, tính chính trực và khả năng từ chối.
- Động lực (Motivation): Những người có trí tuệ cảm xúc cao thường có động lực. Họ sẵn sàng trì hoãn kết quả trước mắt để đạt được thành công lâu dài. Họ có năng suất cao, thích thử thách và rất hiệu quả trong bất cứ việc gì họ làm.
- Đồng cảm (Empathy): Đồng cảm là khả năng nhận biết và hiểu mong muốn, nhu cầu và quan điểm của những người xung quanh. Những người có sự đồng cảm rất giỏi trong việc nhận ra cảm xúc của người khác, ngay cả khi những cảm xúc đó không rõ ràng. Họ xuất sắc trong việc quản lý các mối quan hệ, lắng nghe và quan hệ với người khác. Họ tránh rập khuôn và phán xét quá nhanh, sống cuộc sống cởi mở và trung thực.
- Kỹ năng xã hội (Social Skills): Thường dễ nói chuyện và thích những người có kỹ năng xã hội tốt, một dấu hiệu khác của trí tuệ cảm xúc cao. Những người có kỹ năng xã hội tốt thường là người chơi theo nhóm. Thay vì tập trung vào thành công của bản thân trước tiên, họ giúp người khác phát triển và tỏa sáng. Họ có thể quản lý các cuộc tranh luận, là những người giao tiếp xuất sắc và là bậc thầy trong việc xây dựng và duy trì các mối quan hệ.
Cách Cải Thiện Trí Tuệ Cảm Xúc
Tin tốt là trí tuệ cảm xúc có thể được học và phát triển. Cùng với việc rèn luyện các kỹ năng của bạn trong năm lĩnh vực trên, hãy sử dụng các chiến lược sau:
- Quan sát cách bạn phản ứng với mọi người: Bạn có vội vàng phán xét trước khi biết sự thật không? Bạn có rập khuôn không? Hãy thành thật nhìn vào cách bạn suy nghĩ và tương tác với người khác. Cố gắng đặt mình vào vị trí của họ, cởi mở hơn và chấp nhận quan điểm cũng như mong muốn của họ.
- Nhìn vào môi trường làm việc của bạn: Bạn có tìm kiếm sự chú ý cho thành tích của mình? Khiêm tốn có thể là một phẩm chất tuyệt vời và điều đó không có nghĩa là bạn nhút nhát hay thiếu tự tin. Khi bạn thực hành sự khiêm tốn, bạn nói rằng bạn biết những gì bạn đã làm và bạn có thể yên tâm về điều đó. Hãy cho người khác cơ hội để tỏa sáng – hãy tập trung vào họ và đừng quá lo lắng về việc bạn có nhận được lời khen cho bản thân mình hay không.
- Tự đánh giá: Tự đặt câu hỏi: Điểm yếu của bạn là gì? Bạn có sẵn sàng chấp nhận rằng bạn không hoàn hảo và bạn có thể làm việc trong một số lĩnh vực để trở thành một người tốt hơn không? Hãy can đảm nhìn nhận bản thân một cách trung thực – nó có thể thay đổi cuộc đời bạn.
- Kiểm tra cách bạn phản ứng với các tình huống căng thẳng: Bạn có trở nên khó chịu mỗi khi có sự chậm trễ hoặc điều gì đó không xảy ra theo cách bạn muốn không? Bạn có đổ lỗi cho người khác hay trở nên tức giận với họ, ngay cả khi đó không phải là lỗi của họ? Khả năng giữ bình tĩnh và kiểm soát trong các tình huống khó khăn được đánh giá cao – trong và ngoài công việc. Giữ cảm xúc của bạn dưới sự kiểm soát khi mọi thứ đi sai hướng.
- Chịu hoàn toàn trách nhiệm cho hành động của bạn: Nếu bạn làm tổn thương cảm xúc của ai đó, hãy xin lỗi trực tiếp – đừng bỏ qua những gì bạn đã làm hoặc tránh mặt người đó. Mọi người thường sẵn sàng tha thứ và quên đi nếu bạn thực sự nỗ lực để làm cho mọi thứ trở nên đúng đắn.
- Kiểm tra xem hành động của bạn sẽ ảnh hưởng đến người khác như thế nào: Nếu quyết định của bạn sẽ ảnh hưởng đến người khác, hãy đặt mình vào vị trí của họ. Họ sẽ cảm thấy thế nào nếu bạn làm điều này? Bạn có muốn trải nghiệm điều đó không? Nếu bạn phải hành động, làm thế nào bạn có thể giúp người khác đối phó với ảnh hưởng đó?
Tóm Lại
Mặc dù trí thông minh (IQ) rất quan trọng để thành công trong cuộc sống, nhưng trí tuệ cảm xúc (EQ) là chìa khóa để liên hệ tốt với người khác và gặt hái nhiều thành tựu. Nhiều người tin rằng nó ít nhất cũng quan trọng như trí thông minh thông thường, và nhiều công ty hiện đang sử dụng bài kiểm tra trí tuệ cảm xúc để thuê nhân viên mới.
Trí tuệ cảm xúc là nhận thức về hành động và cảm xúc của bạn – và cách chúng ảnh hưởng đến những người xung quanh. Điều đó cũng có nghĩa là bạn coi trọng người khác, lắng nghe mong muốn và nhu cầu của họ, và có thể thông cảm hoặc đồng cảm với họ ở nhiều cấp độ khác nhau.
Nguồn tham khảo Mindtools
Tổng hợp và biên soạn bởi Leadingteam
