Bạn hiểu rõ bản thân mình như thế nào? Bạn có nghĩ về lý do tại sao bạn làm những việc bạn làm không? Tự phản tư là một kỹ năng có thể giúp bạn hiểu bản thân mình hơn.
Tự phản tư liên quan đến việc đối mặt với chính mình và tập trung có chủ đích sự chú ý vào bên trong để xem xét suy nghĩ, cảm xúc, hành động và động lực của bạn. Theo ông Angeleena Francis (LMHC, giám đốc điều hành của AMFM Healthcare), việc chủ động tự phản tư có thể giúp bạn hiểu rõ hơn về con người của mình, những giá trị mà bạn tin tưởng cũng như lý do tại sao bạn suy nghĩ và hành động theo cách bạn làm.
Tại Sao Tự Phản Tư Lại Quan Trọng?
Xây Dựng Khái Niệm Về Bản Thân
Tự phản tư đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành khái niệm về bản thân của bạn. Khái niệm này bao gồm những suy nghĩ của bạn về đặc điểm, khả năng, niềm tin, giá trị, vai trò và các mối quan hệ xung quanh. Nó ảnh hưởng lớn đến tâm trạng, khả năng phán đoán và các kiểu hành vi của bạn. Suy ngẫm về bản thân cho phép bạn hiểu rõ bản thân và tiếp tục hiểu rõ bản thân khi bạn thay đổi và phát triển.
Dẫn Đến Sự Tự Phát Triển Bản Thân
Khả năng đánh giá điểm mạnh và điểm yếu của bạn, hoặc những gì bạn đã làm đúng hay sai, có thể giúp bạn xác định các lĩnh vực cần phát triển và cải thiện. Điều này giúp bạn khắc phục các vấn đề và hoàn thiện bản thân hơn. Ví dụ, nếu bạn đã có một bài thuyết trình không suôn sẻ, việc tự phản tư có thể giúp bạn nhận ra rằng bạn cần phải thực hành thuyết trình nhiều hơn.
Nếu không tự suy xét, bạn sẽ tiếp tục làm những gì bạn vẫn luôn làm và kết quả là bạn có thể tiếp tục đối mặt với những vấn đề mà bạn luôn gặp phải.
Lợi Ích Của Việc Tự Phản Tư
Theo các chuyên gia, việc tự suy ngẫm mang lại nhiều lợi ích:
- Nâng cao khả năng tự nhận thức: Tự phản tư giúp xây dựng khả năng tự nhận thức cao hơn, một thành phần quan trọng của trí tuệ cảm xúc.
- Khả năng kiểm soát tốt hơn: Tự suy ngẫm giúp bạn cảm thấy vững vàng hơn và kiểm soát được bản thân.
- Cải thiện kỹ năng giao tiếp: Hiểu rõ bản thân giúp bạn thể hiện mình một cách rõ ràng, trung thực và đồng cảm hơn.
- Liên kết sâu hơn với các giá trị cốt lõi: Giúp bạn hiểu những gì bạn tin tưởng và lý do tại sao, từ đó đảm bảo hành vi của bạn phù hợp với các giá trị của mình.
- Kỹ năng ra quyết định tốt hơn: Hiểu rõ bản thân giúp bạn đưa ra những quyết định đúng đắn và cảm thấy thoải mái với chúng.
- Tính trách nhiệm cao hơn: Giúp bạn tự chịu trách nhiệm với hành động của mình và đánh giá trách nhiệm cá nhân.
Khi Sự Tự Suy Ngẫm Trở Nên Không Lành Mạnh
Mặc dù tự phản tư là một thực hành lành mạnh, nó có thể trở nên có hại nếu biến thành suy ngẫm, tự phê bình, tự phán xét, tự nói chuyện tiêu cực và so sánh với người khác. Đây là những biểu hiện của tự phản tư không lành mạnh:
- Tin đồn: Trải qua những suy nghĩ căng thẳng hoặc tiêu cực quá mức và lặp đi lặp lại.
- Tự đánh giá bản thân: Thường xuyên đánh giá bản thân và cảm thấy mình thiếu sót.
- Tự nhủ tiêu cực: Để cho tiếng nói trong đầu ngăn cản bạn làm những điều bạn muốn làm.
- Tự phê bình: Thường xuyên chỉ trích hành động và quyết định của mình.
- So sánh: Không ngừng so sánh bản thân với người khác và cảm thấy thấp kém.
Wilson nói rằng điều quan trọng là rèn luyện lòng trắc ẩn với bản thân và chuyển hướng sự tập trung sang những hiểu biết có thể hành động để thúc đẩy cuộc sống của bạn tiến lên.
Làm Thế Nào Để Thực Hành Tự Phản Tư
Wilson gợi ý một số chiến lược giúp bạn rèn luyện tự phản tư:
- Tự hỏi bản thân những câu hỏi mở: Hãy bắt đầu bằng cách tự hỏi những câu hỏi mở thúc đẩy sự tự suy ngẫm, chẳng hạn như “Tôi có đang làm điều khiến mình hạnh phúc không?” hoặc “Có điều gì tôi muốn cải thiện về bản thân mình không?”
- Viết nhật ký: Ghi lại những suy nghĩ và câu trả lời của bạn giúp bạn nhìn lại bản thân và đánh giá những gì cần thay đổi.
- Thử thiền: Thiền là công cụ mạnh mẽ để tự suy ngẫm và phát triển cá nhân. Dành thời gian ngồi im lặng và chú ý đến những gì xảy ra với bạn.
- Xử lý các sự kiện và cảm xúc chính: Khi có điều gì đó xảy ra khiến bạn cảm thấy đặc biệt tốt hoặc xấu, hãy dành thời gian để suy ngẫm và viết ra những suy nghĩ của mình.
- Tạo bảng tự đánh giá bản thân: Tôn vinh con người thật của bạn và cách bạn luôn trung thực với bản thân.
Francis nói: “Tránh phán xét bản thân khi bạn khám phá những suy nghĩ, cảm xúc và động cơ hành vi bên trong của mình. Đơn giản chỉ cần nhận thấy những gì đến và chấp nhận nó.”
Kết Luận
Tự phản tư là một kỹ năng quan trọng giúp bạn hiểu rõ bản thân, cải thiện kỹ năng giao tiếp, nâng cao khả năng tự nhận thức và phát triển bản thân. Tuy nhiên, điều quan trọng là thực hành tự phản tư một cách lành mạnh và tránh tự phê bình tiêu cực. Hãy dành thời gian để tự suy ngẫm, tìm hiểu và phát triển bản thân một cách tốt nhất.
Chủ đề: Sống và làm việc hiệu quả
Nguồn tham khảo: Verywell Mind
Tổng hợp và biên soạn bởi LeadingTeam
